Gepassioneerd leiderschap
Een remedie tegen toxiciteit in organisaties.
dec
Hoe organisaties verschillend zijn omgegaan met Corona
In de voorbije 9 maanden hebben organisaties zich onderscheiden van elkaar. Velen hebben zich wendbaar en veerkrachtig getoond ten aanzien van de effecten van de Coronapandemie.
Een van de mooie voorbeelden die me zijn opgevallen is enerzijds het wzc ZOG in Genk. De directie heeft, samen met het leidinggevende kader én de medewerkers op een verbindende en creatieve manier ervoor gezorgd dat de bewoners een zo optimaal mogelijk thuisgevoel bleven hebben, ondanks de druk die er op de organisatie lag in de strijd om Corona maximaal buiten te houden.
Anderzijds was er ook het verhaal van Leaseplan, waar de CEO samen met zijn team de uitdagingen getrotseerd heeft, terwijl hij in verbinding bleef met de medewerkers en ook op een waarderende toon communiceerde naar buiten.
Niet in alle organisaties zijn er voornamelijk mooie verhalen te schrijven. In andere ondernemingen werden nl. de pijnpunten, die reeds vóór Corona aanwezig waren, uitvergroot en pijnlijk blootgelegd. Een zieke organisatie wordt in tijden van crisis alleen maar zieker wanneer er niets ondernomen wordt om de oorzaak van de ziekte aan te pakken.
Wat maakt organisaties ziek?
Eén van de redenen die ertoe kunnen bijdragen of ondernemingen, teams en mensen al dan niet succesvol omgaan met een crisis zoals Corona, is de mate en vorm van leiderschap.
Laatst had ik het genoegen om een paar uiteenzettingen bij te wonen binnen de vzw’s VESB en C4H die gingen over toxische leiders.
Aangezien één van mijn passies al ruim 30 jaar rond leiderschap draait, heb ik vanuit nieuwsgierigheid mij aangemeld voor deze interessante Webinars. Het ging over de impact die toxische leiders hebben op hun organisatie en het stressniveau, waardoor deze ziek worden. Als definitie van toxische leiders werd gesteld dat het manipulators zijn, narcisten, psychopaten, borderliners, God, kortom mensen die de wereld naar hun hand zetten, haarfijn inspelend op de onzekerheid en afhankelijkheid van anderen. Toxische leiders zouden ook 5x meer voorkomen bij CEO’s van bedrijven dan bij de ‘gewone’ populatie.
Iets in mij werd getriggerd en het houdt me ook al de hele tijd bezig. Daarom ben ik mijn gedachten beginnen opschrijven, wat voor mij helpt om helderheid te scheppen.
Een eerste gedachte die bij me opkwam was dat, wanneer we leiders ‘toxisch’ gaan noemen, we hen verpersoonlijken met hun gedrag en hen ook spontaan in de dader/aanklager- rol duwen en dan meteen van de mensen om hen heen per definitie slachtoffers maken. Diegenen die de daders en de slachtoffers identificeren, nemen dan wellicht al snel de rol op van de ‘redders’, terwijl ze mogelijk niet eens deel uitmaken van het systeem.Het stoppen met redder zijn, is voor mij persoonlijk in het verleden een sterk thema geweest, waar ik in mijn ontwikkeling als coach gelukkig uit ben geraakt. Daarom voel ik nu ook dat mijn bewuste ik revolteert bij de gedachte dat we mensen en systemen verpersoonlijken tot toxiciteit.
Liever kijk ik zelf hiernaar als gedrag dat mensen ontwikkelen binnen een bepaalde context, vanuit bepaalde OT, normen en waarden. Gedrag dat ongezond is voor de relationele ontplooiing van een organisatie, die op haar beurt nodig is voor het succes van de onderneming.
Als leiders toxisch zijn, of beter, zich zo gedragen, dan is er, volgens mijn bescheiden voortschrijdend inzicht, een systeem dat hen dit toelaat, hen de gelegenheid hiertoe biedt en per definitie dus óók toxische eigenschappen vertoont, waarin al de partijen die het systeem in stand houden zich dan ook toxisch of niet gezond gedragen.
Het gaat om organisaties waarin mensen zich afhankelijk maken van de leiding, deze onvoorwaardelijk dulden en ondergaan, ook al gaat dit ten koste van zichzelf.
Wanneer we ervan uitgaan dat sommige leiders toxisch ‘zijn’ en alléén verantwoordelijk voor de symptomen die dit creëert in ‘zieke’ organisaties, dan wordt het moeilijk om hier iets aan te veranderen en maken we hele organisaties en systemen afhankelijk van 1 persoon.
Wat maakt organisaties gezond?
Persoonlijk voel ik er daarom meer voor om iedereen in het systeem verantwoordelijk te maken en de zieke toestand eerder te zien als het gevolg van ongezond gedrag op verschillende niveaus binnen een organisatie.
Gedrag kan altijd bijgestuurd worden mits de bereidheid en het geloof in een positiever resultaat. We zijn als mens tot veel in staat.
Het vraagt gepassioneerd leiderschap met hoofd én hart, verbindend leiderschap, leiderschap waarbij de functionele leiders in verbinding gaan en blijven met hun organisaties om samen de missie, de visie en de doelen te definiëren, plannen te maken en de resultaten te bereiken.
Leiderschap dat elke individuele medewerker neemt en inzet om initiatieven op te starten, betrokken te zijn, grenzen af te bakenen en te bewaken en aan zelfzorg te doen en hierdoor zelfredzaamheid te ontwikkelen.
Ik zie het als onze rol, de rol van organisatiecoaches om juist dit gedeelde leiderschap meer te stimuleren op elke niveau binnen organisaties. Mensen te motiveren, uit te dagen en te engageren om het persoonlijk leiderschap op te pakken, eerder dan mensen te duwen in een ‘stigma’ van toxiciteit? Werken stigma’s trouwens niet averechts?Naast organisaties te begeleiden in het ontwikkelen van gepassioneerd leiderschap, blijf ik ook mensen bewust maken van de noodzaak om werk te maken van hun eigen veerkracht, zeker nu. Zo nodig ik iedereen die wil er toe uit om bewust uit de comfortzone en sombere Coronastemming en houding te komen door het diepe lachen bij zichzelf terug te ontdekken en te oefenen met Lach Yoga 😉😃
Bedankt om deze blog te lezen. Delen mag uiteraard ook, graag zelfs.